اسرار کاوش

میل پاراچین مربوط به سدهٔ ۴ و ۵ ه. ق. است و در شهرستان قزوین، روستای اقبال واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۶۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بر روی کوه میلدار، میل راهنمایی به نام برج پاراچین قرار دارد که در قدیم راهنمای مسافرانی بوده که از شمال به سمت شهر قزوین می‌آمدند. در دوره قاجاریه به دلایل نامعلومی بخشی از بدنه برج کاشی گردیده‌است که عمده کاشیهای آن نیز ریخته‌است. کوه میلدار تا سال‌های گذشته مکانی برای مردم قزوین بود که می‌خواستند در روز تعطیل هفته کوه‌پیمایی نمایند. ولی هم اکنون این کوه در داخل یک پادگان نظامی قرار گرفته‌است. این برج در فاصلهٔ ۱۲ کيلومترى از شمال قزوين، محل خوش منظره و خوش‌ آب و هوايى قرار دارد که به علت ارتفاع زياد، هواى آن از هواى قزوين خنک‌تر است. در اين محل، بر روى ارتفاعات جانب چپ، رودخانهٔ عريضى به نام ارنزک جريان دارد. برج بلندى نيز از دور بر فراز اين بلندى خودنمايى مى‌کند؛ چنان‌که از مسافتى بسيار دور از ميان دشت‌ها و صحراهاى اطراف قزوين مى‌توان آن را ديد. بلندى مزبور بر تمام محيط اطراف مسلط است و از فراز آن مى‌توان شهر قزوين را به خوبى مشاهده کرد.

برج باراجين بر روى سکويى هشت‌ضلعى که حدود يک متر از کف زمين ارتفاع دارد، بنا شده است. رج اول سنگ‌چينِ سکوى مزبور با سنگ‌هاى صاف و تراش‌دار چهارگوش بنا شده است و اين تنها قسمت از بناى برج است که از سنگ‌هاى تراش‌دار در بناى آن استفاده شده است. طول هر يک از ضلع‌هاى هشت ضلعى، ۳/۷۰ متر است. در روى اين سکوى هشت‌ضلعى، نقشهٔ‌ اصلى برج اجرا شده است. نقشهٔ برج عبارت است از : هشت نيم‌ستون مدور که بر گِرداگرد بدنهٔ مدورِ اصلى برج، با فاصله‌هاى منظم کار گذاشته شده‌اند. فاصلهٔ ميان اين نيم‌ستون‌ها ۷۰ سانتى‌متر، محيط نيم‌ستون‌هاى مدور ۱/۸۵ متر و برجستگى‌هاى ميان آن‌ها تا بدنهٔ برج، ۶۰ سانتى‌متر است.

فاصلهٔ ميان بدنهٔ‌ اصلى برج تا لبهٔ سکوى هشت‌ضلعى ۲/۲۰ متر و فاصلهٔ بيش‌ترين برجستگى نيم‌ستون‌ها تا لبهٔ‌ سکو، ۱/۶۰ متر و محيط پايين برج ۱۷ متر است. بلندى نيم‌ستون‌ها به اندازهٔ نيمى از ارتفاع اصلى برج است و نيم‌ستون‌ها در آنجا قطع شده‌اند. با توجه به مصالح خشتى که در ساختن بنا به کار برده شده‌اند، انتخاب چنين نگهدارنده‌هايى حاکى از ذوق سليم و مبتکرانهٔ معمار بوده است. ارتفاع نيم‌ستون‌هاى مذکور نزديک به ۶ متر است. از محلى که ستون‌ها پايان يافته‌اند، بدنهٔ اصلى برج به ارتفاعى برابر با ارتفاع قسمت اول بالا مى‌رود. حدود يک متر به نوک برج مانده، يک دوره سنگ خاراى تراش‌دار که با دقت خاصى تراش داده شده، دورتادور برج قرار گرفته است؛ به نحوى که حدود ۱۰ سانتى‌متر از لبهٔ آن از بدنهٔ برج بيرون زده است. بر روى اين لبهٔ سنگى، ‌شش رج آجر قرمزرنگ با آجرهايى به ابعاد ۵×۲۶×۲۶ سانتى‌‌متر چيده شده است. سپس روى رج آخر با سنگ‌قلوه و سنگ لاشه با ابعاد کوچک‌ترى از بدنهٔ برج، ديوار برج حدود ۳۰ سانتى‌متر بالا برده شده است. بار ديگر، بر روى اين قسمت، دو رج آجر چيده‌اند و سپس آخرين قسمت بالاى برج با استفاده از سنگ‌هاى لاشه و ملاط به ارتفاع نيم متر بنا شده است. مصالح عمده‌اى که در ساختن اين برج به کار برده شده‌اند، چيزى جز سنگ قلوه و سنگ لاشه و ملاط سخت و محکم گچ نيست.

در سمت چپ درِ ورودى برج – حدفاصل ميان نيم‌ستون‌ها – آجرهاى قرمزرنگ را روى بدنهٔ برج قرار داده‌اند و سپس روى آن را لايهٔ ضخيمى از گچ کشيده‌اند. بر روى اين لايه، به کمک آجرهاى لعاب‌دار رنگى که قسمت نرهٔ آن‌ها لعاب داده شده است، طرح‌هاى تزئينى هندسى اجرا شده است. در مجموع، بناى برج بارجين از نظر تناسب، اثرى جالب‌توجه است و چنان مى‌نمايد که از پايين به بالا، رفته‌رفته از قطر بنا کاسته مى‌شود. اين برج را مى‌توان از آثار قرن ۴ يا ۵ هجرى قمرى به شمار آورد.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415